Otomat Çelikleri yüksek oranda Kükürt (S) ve Mangan (Mn) içeren alaşımsız çeliklerdir. Mangan ve Kükürt’ün oluşturduğu Mangan-Sülfür (MnS) sayesinde küçük ve kırılgan talaş oluşumu nedeni ile seri üretime yönelik çalışan hızlı takım tezgahlarında (tek veya çok milli) işlenirler. Bu çeliklere %0.15-0.35 oranında ilave edilen Kurşun (Pb) sayesinde kesme hızları arttırılmaktadır. Bazen Kurşun (Pb) yerine Tellür (Te), Bizmut (Bi) ve Selenyum (Se) da aynı amaçla kullanılmaktadır. Diğer çeliklere oranla daha yüksek Fosfor (P) içermeleri talaş kırılganlığı ve kesme yüzeyi kalitesini iyileştirir.
Talaş kaldırma gereği duyulmayan yüzeylerin hassas ölçü toleranslarında olması gereğinden, otomat çelikleri daha ziyade soğuk çekilmiş olarak kullanılır.Bu arada, yaklaşık % 0.12 kükürt ve düşük karbon ihtiva eden ve yarı otomat çeliği olarak adlandırılan çelikler, iyi bir işlenebilirlik özelliğinin yanısıra, sıcak ve soğuk dövme ve zımbalama parçalarının imalatında kullanılmaktadır (örnek: somunlar). Yüksek kükürt ihtiva eden 11SMn30 (9SMn28) kalitesi sıcak dövme uygulamasında başarıyla kullanılmaktadır.
Otomat çelikleri, genellikle hızlı talaş alma işleminde kırık çıkmasıyla, talaşlı imalat maliyeti düşük çeliklerdir. Taşıdıkları kolay işlenebilirlik özelliklerinden dolayı bu çelikler çok milli veya revolver torna tezgahlarında yapılan boyuna ve alın tornalama, diş açma, matkapla delme, raybalama gibi talaş kaldırma işlemlerine en uygun çelikler olarak tanımlanırlar.
Otomat Çeliklerinin Kullanım Alanları
Otomat çelikleri, süratli ve seri üretim yapabilen torna ve otomat tezgahlarında,
- Tezgahın işleme hızına uygun yüksek kesici kalem ömrü,
- İş parçaların kolay işlenmesini ve tezgahtaki rahat hareketini mümkün kılan iyi bir talaş kırılganlığı,
- Çok düşük kesme kuvvetleri gereği,
- İşlenen parçada iyi bir yüzey kalitesi
- Dar ölçü töleransları
Kısacası “iyi işlenebilirlik” sağladıklarından
- Otomotiv sanayi için değiş tür bağlantı elemanları
- Makine ve teçhizat üreten endüstri kolarında ve inşaat sektöründe,
- Konstrüksiyon elemanları üretiminde,
- Hassas mekanik parçalar üreten endüstri kollarında (optik cihaz ve ölçü cihazları parçaları) kullanılmaktadır.
